روغن موتور

روغن موتور چيست؟روغن موتور در علوم مكانيكي و صنعت خودرو، بسيار كاربرد دارد و وظيفه اصلي آن، روان‌كاري و محافظت از تك‌تك قطعات سخت پيشرانه است. اين مايع در انواع اتومبيل از دو ماده اصلي روغن پايه و مواد افزودني تشكيل مي‌شوند. در واقع روغن پايه جهت تركيب با آب و جلوگيري از اصطكاك بين قطعات كه با هم درگيري‌هاي بسياري دارند، استفاده مي‌شود. روغن موتور هاي مختلف و زيادي در داخل يازار است كه روغن بهران و روغن توتال از جمله بهترين و معروف ترين آنها هستند
انواع مواد افزودني موجود در روغن پيشرانهروغن موتور
روغن پايه موتور به تنهايي در برابر دماي زياد، مقاوم نيست؛ بنابراين سازندگان از ماده‌هاي ديگري تحت عنوان مواد افزودني كمك مي‌گيرند تا كاركرد مايع روان كننده را با كنترل دما، بهتر و طول عمرش را بيشتر كنند. اين تركيبات شامل موارد زير مي‌شود:
· پاك كنندهاين ماده با هدف تميز كردن محفظه داخلي پيشرانه خودرو، انواع كثيفي‌ها را در هوا معلق نگه مي‌دارد تا بر روي قطعات ننشسته و عملكرد آن‌ها را تحت تاثير قرار ندهد.
· مواد ضد ضربهوظيفه كنترل حدودي فشار ضربات غيرمعمول وارده بر پيشرانه بر عهده اين ماده موجود در روغن موتور است.
· ضد زنگ و ضد خوردگيهمانطور كه از اسم اين ماده افزودني مشخص است؛ مايع مذكور، مانع از زنگ زدگي و خوردگي قطعات پيشرانه در برابر رطوبت و گازهاي توليد شده در محفظه موتور مي‌شود.
· مواد ضد سايشاين ماده افزودني به عنوان يك لايه محافظ بر روي قطعات مي‌نشيند تا مانع برخورد مستقيم فلز با فلز شود.
· آنتي اكسيدانآنتي اكسيدان نقش بسيار مهمي دارد؛ بدون وجود آن، شما با تشكيل لجن در محفظه پيشرانه مواجه خواهيد شد كه علاوه بر كثيفي بسيار زياد، به قطعات هم آسيب مي‌زند.
· ماده گران‌رويماده مذكور كه به تازگي در برخي از روغن موتورها اضافه شده است؛ توانايي به جريان انداختن مايع در دماي پايين‌تر از حد معمول را هم دارد.
انواع روغن موتور خودروانواع روغن موتور
در اين بخش، انواع مايع روان كننده را از لحاظ ويژگي‌هاي آن‌ها، مورد بررسي قرار مي‌دهيم؛ ناگفته نماند كه هدفمان، معرفي برند خاصي نيست. انواع روغن پيشرانه به چهار دسته كلي زير تقسيم مي‌شود:
۱٫ روغن پيشرانه مينرالاين نوع مايع روان‌كننده كه از آن با نام روغن موتور معدني هم ياد مي‌كنند، جز محصولات قديمي‌ محسوب مي‌شود كه امروزه با ظهور مواد جديد با كيفيت‌تر، طرفداران زيادي ندارد. البته برخي معتقدند كه قدرت روان‌كاري مينرال به دليل استفاده از نفت در آن، بسيار زياد است.
۲٫ روغن موتور صنعتيروغن پيشرانه صنعتي يا سنتتيك شامل روغن پايه، مينرال و تعدادي ماده افزودني است و تحت تاثير يك فرايند شيميايي به وجود مي‌آيد؛ در حالي كه توليد مورد قبلي بر پايه نفت خام بود. روغن موتور صنعتي، مزاياي بيشتري نسبت به نوع مينرال دارد و بسياري از آن استفاده مي‌كنند.
۳٫ روغن موتور نيمه سنتتيكروغن پيشرانه مذكور تركيبي از نوع سنتيتيك و مينرال است. مزيت نيمه سنتتيك، مقاومت بالاي آن در برابر دماهاي زياد بوده؛ اما كيفيت كمتري نسبت به انواع قبلي در روان‌كاري دارد.
۴٫ روغن موتور فلاشينگمايع فلاشينگ در انواع خودروهاي هيبريدي استفاده مي‌شود و بيشتر شبيه به آب است. اين ماده، بيشتر وظيفه تميز كردن پيشرانه را به عهده داشته و خاصيت روان‌كنندگي زيادي ندارد.
مراحل كار به اين صورت است كه در ابتدا، بايد روغن كثيف قبلي را از محفظه خارج كرده و فلاشينگ را جايگزين آن كنيد؛ سپس پيشرانه را به مدت ۱۰ دقيقه به صورت درجا روشن كرده تا فرايند تميز شدن تكميل شود. در نهايت ماده فلاشينگ را خالي كرده و از روغن موتور جديد استفاده كنيد.
انتخاب بهترين روغن پيشرانه خودرونخستين كاري كه براي انتخاب روغن مناسب بايد انجام دهيد؛ مراجعه به دفترچه راهنماي اتومبيل خودتان است. خودروساز در بيشتر مواقع، روغن سازگار با محصول خود را معرفي مي‌كند؛ اما گاهي، هيچ اشاره‌اي به اين موضوع نمي‌شود. در شرايط مذكور، بهتر است كه از مايع روان كننده مينرال استفاده كنيد.
نكته مهمي كه بايد در نظر داشته باشيد، اين است كه اگر توصيه خودروساز نوع سنتتيك است؛ هرگز از انواع ديگر (معدني يا نيمه سنتتيك) استفاده نكنيد كه امكان آسيب رساندن جدي به پيشرانه وجود دارد. اما برعكس آن، زماني كه پيشنهاد كمپاني نوع مينرال است؛ استفاده از انواع ديگر خطرآفرين نيست.

ويسكوزيته (Visغير مجاز مي باشدity) روغن موتور چيست؟ويسكوزيته (گرانروي يا غلظت) درجه مقاومتي است كه يك مايع در برابر جاري شدن انجام مي دهد. در نتيجه هرچه ويسكوزيته روغن بيشتر باشد، روغن موتور غليظ تر است. براي روغن موتور اين غلظت در دماي 0 درجه فارنهايت(فصل زمستان) و دماي 212 درجه فارنهايت (فصل تابستان و گرماي حداكثري موتور) بررسي مي شود.
ويسكوزيته روغن
روغنها با ويسكوزيته هاي مختلف براي شرايط آب و هوايي مختلف توليد مي شوند ، استفاده از روغن با ويسكوزيته بالا در زمستان، روانكاري موتور را تا زمان گرم شدن به تاخير انداخته و در اين مدت روغن به تمامي قسمتهاي موتور نخواهد رسيد ، همچنين استفاده از روغن با ويسكوزيته پايين در تابستان نيز باعث سايش قطعات موتور مي گردد. ويسكوزيته بالا در هواي سرد مي تواند روشن شدن خودرو را نيز با دردسر روبرو كند. پس انتخاب ويسكوزيته مناسب براي روغن موتور، مي تواند كاملا تابع شرايط آب و هوايي باشد. با پيشرفت علم و مخصوصا علم شيمي با اضافه كردن پليمرهايي به روغن موتور، ساخت روغنهاي چهار فصل ( Multi Grade ) يا همان چند ويسكوزيته ، نياز به تعويض روغن در تغيير فصل يا شرايط آب و هوايي را بر طرف كرده است.
به طور مثال دو روغن موتور 10W-30 و 20W-50 را مشاهده مي كنيم.
در روغن 10W-30 عدد ويسكوزيته در فصل زمستان 10 مي باشد (حرف W از ابتداي كلمه Winter به معني زمستان مي باشد). همچنين ويسكوزيته همين محصول در فصل تابستان و در زمان گرم شدن موتور خودرو 30 مي باشد.
در روغن 20W-50 عدد ويسكوزيته در فصل زمستان 20 مي باشد. همچنين ويسكوزيته همين محصول در فصل تابستان و در زمان گرم شدن موتور خودرو 50 مي باشد.
اين مقايسه نشان مي دهد محصول 20W-50 ويسكوزيته بيشتري (هم در فصل گرما و هم در فصل سرما) نسبت به روغن موتور 10W-30 دارد .
همانطور كه قبلا گفته شد براي انتخاب روغن موتور حتما بايد به دفترچه راهنماي خودرو مراجعه كنيم و پس از مطالعه روغن موتور مناسب را انتخاب كنيم.
روغن موتور مناسب براي مناطق سرد سير:براي مناطق سرد سير بهتر است از روغن موتور هايي استفاده شود كه در دماهاي پايين، رقيق تر هستند يا به عبارت ديگر گرانروي پايين تري دارند تا در هنگام اولين استارت در روز سرد به موتور خودرو آسيبي وارد نشد و موتور به راحتي روشن شود. اگر گرانروي بالا باشد ممكن است در اين شرايط روغن موتور به خوبي عمل روانكاري را در استارت اول انجام ندهد و همين امر موجب آسيب رساندن به موتور شما شود. اردبيل، شهركرد، تبريز، همدان، سنندج… از جمله شهرهايي هستند كه بهتر است از روغن موتورهايي با گرانروي پايين استفاده كنند. براي مثال روغن هاي0W-20, 0W-30,0W-40, 5W-30,05W-40….. براي اين شهرها مناسب است.
روغن موتور مناسب براي مناطق گرم سير:براي شهر­هايي كه در مناطق گرمسير كشور واقع شده‌اند، روغن موتورهايي مناسب است كه گرانروي بالايي دارند. براي مثال شهر­هايي چون بندرعباس، سيستان بلوچستان، اهواز، اصفهان، كرمان و… بهتر است از روغن موتورهايي استفاده شود كه در دماي بالا گرانروي و يا غلظت بالايي دارند. براي مثال روغن موتورهاي  10W-50,10W-40,20W-50,15W-50… انتخاب معقولانه­ اي براي اين شهر ها است. پس بهتر است قبل از خريد روغن موتور به اين شاخص مهم دقت كنيد.